مطالعه تطبیقی آثار فلزکاری دوران سلجوقی و صفویه

هنر فلزکاری ایران، با برخورداری از یک پیشینه باشکوه تاریخی، غنای فرهنگی و زیبایی کم نظیر، در دوره سلجوقی به اوج شکوفایی و در عصر صفوی به نهایت و کمال رسیده است. بدین ترتیب با در نظر گرفتن تأثیرات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هر عصری بر این آثار هنری، نقوش تزئینی و خط نگاره های روی آنها، روشنگر حقایق و واقعیات موجود در جوامع آن روزگاران می باشند که این آثار ارزشمند در آنها خلق گشته اند. هنر خوشنویسی را بصورت بارزی در تمام آثار هنری ایران می توان دید. خوشنویسی هنری بدیع و یکی از عرصه های تجلی ادبیات، آرزوها و آمال، ادعیه و آیات قرآنی می باشد. ظروف مختلف و انواع ابنیه تاریخی هر عصر همواره از بهترین جلوه گاه های هنر خوشنویسی بوده و به علت تنوع خط،کاربردی بودن و تولید گسترده می توانند بخوبی منعکس کننده چگونگی ارتباط خوشنویسی با انواع هنرهای سنتی باشند. این رساله تحت عنوان بررسی تطبیقی خط نگاره های آثار فلزکاری دوران سلجوقی و صفوی، به روش تطبیقی، توصیفی و تاریخی تحقیق شده، بر این اساس سوالات پژوهش در رابطه با اینکه رشد و دگرگونی خط نگاره ها و عوامل ایجاد آن چه بوده، همچنین شباهت ها یا تفاوت ها شامل چه مواردیست، در روند تحقیق اثبات، و چنین نتیجه گیری شده که خطوط کتیبه های سلجوقی بیشتر در ادغام با نقوش گیاهی اجرا شده اند؛ اما در دوره صفوی کم کم نقش تزئینات گیاهی درون کتیبه کم رنگتر و در عوض خط نگاره ها مشخص تر و خواناتر شده اند. تحولات عمیق دیگری نیز در مبانی تجسمی آثار صورت گرفته که شامل شکستگی کادرها و پیشی گرفتن عنصر خط بر سطح می باشد.